Sinds het ongeval in 1986 zijn er vele speculaties geweest over het totale aantal slachtoffers van 'Tsjernobyl'. Sommige organisaties hebben geschermd met getallen in de honderduizenden doden in alleen al de Oekraïne, anderen zijn met veel lagere schattingen gekomen. Al deze uiteenlopende schatting leiden jammer genoeg tot verwarring over de omvang van de consequenties.
Internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties, produceren wetenschappelijke rapporten waarin veel voorbehouden worden gemaakt ten aanzien van de gevolgen. Men heeft het duidelijk over schattingen en geeft aan welke randvoorwaarden gehanteerd zijn. Bij discussies over dergelijke rapporten worden echter de aangegeven nuances wel eens vergeten, hetgeen dan helaas een vertekenend beeld geeft van de gerapporteerde bevindingen en tot misverstanden leidt. In een poging moeilijke materie toegankelijk te maken voor een groot publiek, proberen instanties zoals de VN eenvoudiger teksten te produceren, zoals persberichten en samenvattingen. Maar ook deze documenten dragen het gevaar in zich door de vereenvoudiging en soms de nadruk op deelaspecten, de nuances niet meer over te kunnen brengen.
Een ander punt van verwarring is dat diverse studies verschillende verschillende groepen beschouwen. Een samenvattend rapport beschouwt bijvoorbeeld de 600.000 meest aan straling blootgestelde personen in Rusland, Wit-Rusland en de Oekraïne, en berekent voor die groep dan de gevolgen (tussen 1986 en de verre toekomst). Andere rapporten - die soms de basis zijn van gepubliceerde samenvattingen - beschouwen een veel grotere groep personen, met daarin de eerder genoemde 600.000 mensen, maar daarbovenop nog miljoenen personen die veel minder belast zijn. Als de resultaten van dit soort studies allemaal door elkaar geciteerd worden, is het lastig het overzicht te behouden.
Diverse organisaties met enig wantrouwen ten opzichte van kernenergie, hanteren doorgaans grotere getallen wanneer het over het aantal slachtoffers gaat, dan een instantie zoals de Verenigde Naties. De berekening die tot de resultaten leidt, is gebaseerd op bepaalde modellen, waarmee de gevolgen van een bepaalde blootstelling aan straling wordt berekend.
Over de gevolgen voor de mensen die het meest zijn blootgesteld aan straling, is men het meestal wel eens. De meningen lopen uiteen wanneer het om de gevolgen voor zo'n 5 miljoen andere personen gaat, die een veel lagere stralingsdosis hebben ontvangen, die maar een betrekkelijk kleine extra dosis betekent bovenop de natuurlijke achtergrondstraling.
Het verschil in resultaten heeft dus vooral te maken met de interpretatie van de gevolgen van kleine stralingsdoses. Het meest gangbare risicomodel voor stralingsdoses gaat uit van een lineaire (evenredige) relatie tussen dosis en effect. Tien keer zoveel straling betekent dan een tien keer zo grote kans op kanker. In het model is er geen drempelwaarde waaronder er helemaal geen kans op schadelijke gevolgen is. Het model voldoet redelijk goed bij grote doses, maar is bijna niet te testen in het lage dosis-gebied waar de doses ten gevolge van 'Tsjernobyl' meestal binnen vallen.
Simpel toepassen van de lineaire relatie tussen doses en gevolgen leidt tot grote overschattingen van de gezondheidsschade. Wanneer grote aantallen mensen dan een zeer kleine doses oplopen, kan men op die manier nl. te grote aantallen slachtoffers berekenen. Aan de andere kant is het nog niet mogelijk te zeggen of er een soort 'afkapwaarde' of drempel is, waar beneden men kan stellen dat een stralingsdosis geen enkele schade veroorzaakt. Dit is onderwerp van studie. Statistsch verantwoord onderzoek wordt bemoeilijkt door het feit dat ook zonder de invloed van straling uit het ongeval, doorgaans een derde van de bevolking van nature al overlijdt aan kanker.
Bij de opstapeling van rapporten en citaten uit rapporten zou men vergeten waarom deze schattingen gemaakt zijn en (nog steeds worden). Ze zijn onderdeel van een bredere evaluatie van de situatie in de getroffen gebieden. De VN heeft met de regeringen van de meest getroffen landen samengewerkt in het 'Tsjernobyl Forum', om tot een aanpak van de problemen in de regio te komen. De lokale samenlevingen zijn economisch en sociaal ontwricht door evacuatie van grote aantallen mensen, verlaten van eigendommen en onzekerheid over de toekomst. Door de consequenties voor mens en natuur in kaart te brengen, wordt een basis geschapen voor de van aanpak voor de wederopbouw, waar al in allerlei door internationale gemeenschap gefinancierde programma's wordt gewerkt. Dit betreft terreinen als gezondheidszorg, infrastructuur, economische en sociale politiek en dergelijke.